Stan systemu zgłaszania naruszeń (whistleblowing) w branży dziennikarskiej we Włoszech

Rozmawiamy z Gianlucą Paoluccim, włoskim dziennikarzem, zastępcą redaktora naczelnego naszego nowego partnera Dietro le quinte della finanza. To rubryka włoskiego dziennika La Stampa.

Posłuchaj, co myśli o obecnym stanie systemu zgłaszania naruszeń we włoskiej branży dziennikarskiej, co to wszystko dla niego znaczy oraz jak postrzega współpracę z Whistlelink.

Pyt.: Jaki jest obecny stan systemu zgłaszania naruszeń we włoskiej branży dziennikarskiej?

Odp.: Jest to rzadko wykorzystywane i niestety mało znane narzędzie.

Istnieje kilka ciekawych przykładów, o których mogę wspomnieć, takie jak działania związane z publikacją l’Espresso z RegeniLeaks, dotyczące materiałów na temat młodego włoskiego badacza zabitego w Egipcie. Lub np. WiredLeaks, platforma niedawno wprowadzona przez Wired Italia, która przeprowadziła szczegółowe dochodzenie w sprawie nielegalnej gry w pokera online. Ale nie jest to jeszcze narzędzie, którego potencjał jest w pełni doceniany przez czytelników i informatorów.  W szczególności nie zdają sobie sprawy z kluczowego aspektu – takie narzędzie jest bezpieczne i chroni ich oraz ich źródła informacji.

Sam zarządzałem własną anonimową platformą dotyczącą zgłaszania naruszeń, ale często okazywało się, że informatorzy, mając do czynienia z taką platformą, nadal woleli wysłać anonimowy list do redakcji. To zabawne, bo właściwie oznacza to, iż wolą używać staroświeckiej i niebezpiecznej metody zamiast skutecznego nowoczesnego narzędzia.

Pyt.: Dlaczego jest to dla Ciebie ważny temat?

Odp.: To gwarancja, że osoby dokonujące zgłoszenia zachowują całkowitą anonimowość, nawet wobec mnie. Ochrona informatorów nie jest jedynie ważna – ona ma fundamentalne znaczenie dla każdego dziennikarza. Zwłaszcza dla tych, którzy mają do czynienia z delikatnymi kwestiami i takowe śledzą.

Im większego taktu wymaga dany temat i im większe potencjalne negatywne konsekwencje dla informatorów, tym większa jest potrzeba polegania na takim narzędziu, które gwarantuje całkowitą anonimowość. Nie chodzi tu o ogólne kwestie związane z poufnością, ale o rzeczywiste zagrożenia – od negatywnych skutków w miejscu pracy po skrajne spekulacje dotyczące utraty zdrowia lub życia.

W związku z tym dziennikarze muszą bardziej starać się o uzyskanie informacji zwrotnych i potwierdzenia otrzymanych zgłoszeń niż w przypadku tak zwanych „tradycyjnych” kanałów. Nie wystarczy powiedzieć „Znam osobę, która mi coś powiedziała i ufam jej słowom”, ponieważ dzięki tym narzędziom źródło informacji jest całkowicie anonimowe i niemożliwe do zidentyfikowania. Ale taki jest lub powinien być sposób, w jaki dziennikarze wchodzą w interakcje ze źródłami, niezależnie od używanego narzędzia.

Pyt.: Co masz nadzieję osiągnąć dzięki współpracy z Whistlelink?

Odp.: Pewność posiadania profesjonalnego partnera, który opracował skuteczną i przyjazną dla użytkownika usługę dostępną także dla użytkowników o ograniczonej wiedzy na temat technologii. Oczywiście nie ma to żadnego wpływu na bezpieczeństwo, co, jak wspomniałem, jest kluczowym aspektem.

Mogę być również częścią sieci, która przyczyni się do rozwoju wiedzy i tego rodzaju narzędzi, przynosząc pozytywne efekty wszystkim zaangażowanym osobom.

Aby przeczytać ten wywiad po włosku, przejdź do Il whistleblowing nel giornalismo italiano